Οι διατροφικές διαταραχές και το ποσοστό του λίπους στο γυναικείο σώμα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την καλή λειτουργία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.
Το 1974 συσχετίστηκε για πρώτη φορά η έναρξη και η ομαλότητα της περιόδου με τη διατήρηση του σωματικού λίπους πάνω από ένα κρίσιμο ποσοστό. Η απώλεια βάρους σημαίνει κυρίως απώλεια λίπους. Όταν η απώλεια είναι έντονη και υπερβαίνονται κάποια όρια, τότε συχνά οδηγούμαστε και σε ορμονική διαταραχή.
ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ
Η νευρική ανορεξία ( anorexia nervosa) αφορά κυρίως νέες γυναίκες από την περίοδο της εφηβείας, αφού τα πρότυπα της μόδας, καθώς και άλλα κοινωνικά ερεθίσματα, μπορούν να επηρεάσουν την ευμετάβλητη ψυχοσύνθεση τους. Άλλη κοινωνική ομάδα με αυξημένο κίνδυνο είναι τα κορίτσια που ασχολούνται με αθλήματα μεγάλης έντασης και συχνότητας προπονήσεων, στα οποία συχνά απαιτείται χαμηλό βάρος σώματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές διαταραχές, ιδίως στις αθλήτριες, που ξεκινούν τις προπονήσεις σε πολύ μικρή ηλικία. Με σκοπό τη μείωση του βάρους τους μειώνουν την πρόσληψη τροφής, παρά την αύξηση των ενεργειακών αναγκών, γεγονός που μπορεί να τις οδηγήσει σε νευρική ανορεξία.
Οι διαταραχές αυτές οδηγούν σε δραματική μείωση του σωματικού λίπους, που σε συνδυασμό με την αυξημένη άσκηση και το στρες μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστέρηση της εμφάνισης ή διακοπή της περιόδου, οστεοπενία και οστεοπόρωση. Η διάγνωση της νευρικής ανορεξίας προϋποθέτει τη μεγάλη μείωση των θερμίδων, που λαμβάνει η νεαρή κοπέλα. Συνήθως, η ασθενής παραλείπει γεύματα, καθώς και ολόκληρες διατροφικές ομάδες (πρωινό, γεύμα ή δείπνο) από την καθημερινή διατροφή της. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το γεγονός ότι, στη νευρική ανορεξία πεθαίνει, συνήθως από καρδιακή ανακοπή, εξάντληση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, περίπου το 6% των ασθενών.
ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ
Η ψυχογενής βουλιμία, που τελευταία εμφανίζεται όλο και πιο συχνά, είναι συνδεδεμένη με την κατανάλωση μεγάλων γευμάτων, που στην συνέχεια αποβάλλονται με, προκαλούμενους ή όχι, εμετούς. Η βουλιμία, εκτός από ψυχική διαταραχή προκαλεί και άλλες σημαντικές ανισορροπίες. Ηλεκτρολυτικές διαταραχές είναι αρκετά συχνές, ενώ λόγω των επαναλαμβανόμενων εμετών δημιουργούνται προβλήματα σε δόντια, στομάχι και οισοφάγο. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι ακόμα και επείγοντα, καθώς και απειλητικά για τη ζωή. Η βουλιμία και η ψυχογενής ανορεξία αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Σαφέστατα χρειάζεται η συνδρομή Παιδοψυχολόγου, που σε συνεργασία με Γυναικολόγο και διατροφολόγο θα υποστηρίξουν κατάλληλα την έφηβη.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
Η καταπολέμηση της παχυσαρκίας και της εναπόθεσης κοιλιακού λίπους στις γυναίκες είναι στην εποχή μας ένας γενικός στόχος. Στις υπέρβαρες ή παχύσαρκες γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) η δίαιτα, που οδηγεί σε απώλεια λίπους, έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση και συχνά αποκατάσταση του κύκλου. Συχνά χρησιμοποιείται και φαρμακευτική βοήθεια, για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Τα φάρμακα αυτά ενισχύουν τη δράση των υποθερμιδικών διαιτολογίων.
Η πρώιμη διάγνωση των διατροφικών διαταραχών είναι σημαντική για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι εξακριβωμένο ότι όσο περισσότερο διάστημα τα προβλήματα αυτά διαρκούν, τόσο δυσκολότερη και χρονοβόρα είναι η αντιμετώπιση τους.
Η μοντέρνα αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων θεωρεί αναγκαία τη στενή συνεργασία του Παιδογυναικολόγου με Παιδοψυχολόγο, με ειδική εκπαίδευση και εμπειρία πάνω σε θέματα, που αφορούν προβλήματα παιδιών και εφήβων. Ο Παιδογυναικολόγος πρέπει να διαθέτει επίσης άμεσο συνεργάτη, που να έχει τη δυνατότητα χάραξης «Στρατηγικής Σωστής Διατροφής», με ειδική εκπαίδευση πάνω στα θέματα αυτά.